สังคมไร้เงินสดในประเทศจีน เรียกได้ว่าแทบจะทุกสิ่งในวิถีชีวิตของคนจีนกำลังเปลี่ยนแปลงไปมาก การใช้จ่ายซื้อสินค้า รับเงินโอนเงิน ทุกอย่างทำด้วยโทรศัพท์มือถือสมาร์ทโฟนทั้งหมด ในปัจจุบันนี้ประเทศจีนกลายเป็นหนึ่งในผู้นำด้านการชำระเงินด้วยสมาร์ทโฟนเป็นที่เรียบร้อยแล้วและกำลังเข้าสู่ความเป็นยุคดิจิทัลอย่างเต็มรูปแบบ
ถ้าพูดถึงเทคโนโลยีอุปกรณ์เครือข่ายและสมาร์ทโฟน ประเทศจีนเรียกได้ว่าไม่น้อยหน้าใครแน่นอน เพราะเป็นทั้งผู้พัฒนาและผู้ผลิตส่งขายให้กับประเทศอื่น ๆ และคนในประเทศตนเองให้สามารถเข้าถึงสินค้าเหล่านี้ได้อย่างทั่วถึงทุกครัวเรือน ซึ่งเราจะเห็นได้ว่าต้นทุนการผลิตนั้นถูกมาก ๆ จึงไม่แปลกที่เกือบทุกคนที่อยู่ในประเทศจีน จะมีสมาร์ทโฟนใช้สำหรับติดต่อสื่อสารและใช้ทำธุรกรรมทางการเงิน ดังนั้นจึงเป็นเรื่องที่ง่ายมากที่ประเทศจีนจะกลายเป็นหนึ่งในผู้นำด้านการชำระเงินด้วยสมาร์ทโฟน
สังคมไร้เงินสด คนจีนจ่ายเงินซื้อสินค้าอย่างไร?
สำหรับระบบการชำระเงิน-รับเงินผ่านโทรศัพท์มือถือสมาร์ทโฟน หรือ Mobile Payment ในประเทศจีน จะเป็นการจ่ายผ่านแอปพลิเคชัน E-Wallet ที่ใช้ในการชำระเงินเเทนเงินสด จะเหมือนกับการฝากเงินของเราไว้ในกระเป๋าเงินอิเล็กทรอนิกส์ หรือถ้าให้เข้าใจง่าย ๆ ก็คือคล้าย ๆ กับแอปเป๋าตัง ที่คนไทยคุ้นเคยในการใช้จ่ายในโครงการคนละครึ่ง และโครงการอื่น ๆ ของภาครัฐอีกมากมายนั่นเอง ซึ่งคนจีนส่วนใหญ่นิยมใช้แอปพลิเคชัน WeChat Pay (วีแช็ทเพย์) เเละ Alipay (อาลีเพย์) บนสมาร์ทโฟนในการทำธุรกรรมทางการเงินต่าง ๆ แทนเงินสด ใช้จับจ่ายใช้ส่อยในชีวิตประจำวันเช่น การซื้ออาหารในห้างสรรพสินค้า ร้านอาหาร ร้านค้าท้องถิ่น โรงพยาบาล โรงแรม ค่าที่จอดรถ ค่าทางด่วน จองตั๋วเครื่องบิน ฯลฯ
WeChat Pay (วีแช็ทเพย์) เเละ Alipay (อาลีเพย์) เป็นสองแอปพลิเคชันที่กระตุ้นให้เกิดการเปลี่ยนแปลงพฤติกรรมด้านการทำธุรกรรมโดยไม่ใช้เงินสด ซึ่งในช่วงแรกก็มีปัญหาอยู่บ้าง เมื่อร้านค้าบางแห่งปฏิเสธลูกค้าที่นำเงินสดมาชำระ แต่นั่นก็ทำให้ลูกค้าต้องปรับตัวและดาวโหลดแอปพลิเคชันกระเป๋าเงินอิเล็กทรอนิกส์มาใช้งานกันอย่างแพร่หลาย โดยในประเทศจีนมีผู้ใช้งานแอปพลิเคชัน E-Wallet บนสมาร์ทโฟนกว่า 900 ล้านบัญชี ซึ่งคาดการณ์ว่าคนจีนที่ทำธุรกิจผ่านทางช่องทางออนไลน์และชำระเงินทางระบบกระเป๋าอิเล็กทรอนิกส์ จะมีแนวโน้มเพิ่มขึ้นในทุก ๆ ปีอีกด้วย
เหตุใดคนจีนจึงไม่นิยมพกเงินสด?
ในปัจจุบันประชากรกว่า 90 เปอร์เซ็นของจีนนิยมใช้การชำระเงินทางออนไลน์ผ่านสมาร์ทโฟนมากกว่าการจ่ายเป็นเงินสด โดยจากการสำรวจของสถาบันการเงินศึกษาฉงหยัง (Chongyang Institute for Financial Studies) พบว่า คนจีนสบายใจในการจ่ายผ่านออนไลน์มากกว่าใช้เงินสด เพราะว่าการไม่พกเงินสดติดตัวเยอะ ๆ จะทำให้ไม่ต้องกลัวทำเงินหล่นหายและไม่เสี่ยงต่อการถูกขโมย ซึ่งคนส่วนใหญ่คิดว่าการถือเงินเยอะ ๆ ไปข้างนอกนั้นอันตรายมาก ดังนั้นคนจีนส่วนมากจึงพกเงินติดตัวเเค่ประมาณ 100 หยวน หรือ 500 บาทเท่านั้น